Aquarel Schilderen – Instructies voor het schilderen met aquarel

Omdat aquarellen relatief snel kunnen worden geschilderd in vergelijking met veel andere kunstvormen, is aquarelleren bijzonder geschikt voor ongeduldige mensen. Het is immers meestal uiterst motiverend wanneer na relatief korte tijd indrukwekkende resultaten zichtbaar worden. Met aquarelleren voor beginners kun je direct beginnen met het artistieke werk zonder uitgebreide voorkennis met weinig materialen en accessoires. Bovendien drogen de afgewerkte foto’s bij het schilderen van aquarellen aangenaam snel.

Wat verstaat men precies onder aquarelleren?

De term aquarel is afgeleid van het Latijnse woord “Aqua”, wat “water” betekent. Maar bij het schilderen van aquarellen schilder je natuurlijk niet alleen met zuiver water. Naast water heeft u speciale aquarelverf nodig. Deze glazuurverf bestaat uit fijne pigmenten en een geschikt bindmiddel.

Voor gebruik bij het schilderen van aquarellen wordt de aquarelverf in verschillende mate verdund met water. Vervolgens kan het met een penseel op het betreffende schildersoppervlak worden aangebracht. Meestal wordt hiervoor speciaal aquarelpapier gebruikt. Terwijl bij olieverf of acrylverf de schildergrond meestal volledig bedekt is, blijft deze bij aquarelverf zichtbaar. Wie wil leren aquarelleren, ontdekt al snel dat er interessante effecten te behalen zijn door te spelen met de contrasten tussen de schildergrond en de verschillende kleurschakeringen naast en op elkaar. Andere veel voorkomende namen voor geschikte aquarellen zijn Waterverf of Aquarellen.

Bijzondere kenmerken en eigenschappen van aquarellen

Aquarellen bestaan uit kleurpigmenten die worden gemengd met één of soms meerdere verschillende bindmiddelen. Arabische gom wordt vaak gebruikt als bindmiddel, omdat dit materiaal in water oplosbaar is en zelf bijna transparant is. Omdat aquarellen niet worden uitgerekt, maar in principe in hun pure vorm worden gebruikt, ontvouwen ze zich op het schildersoppervlak de bijzondere lichtsterkte die kenmerkend is voor de aquarellenschilderkunst.

Omdat aquarellen ongecompliceerd met elkaar gemengd kunnen worden, kun je in principe alle denkbare kleuren mengen, zelfs van de drie basiskleuren rood, geel en blauw. Maar het bespaart natuurlijk veel tijd en moeite als je een grotere verfdoos koopt met een bepaald gamma van reeds gemengde kleuren.

In tegenstelling tot andere schildertechnieken is er bij aquarelleren geen sprake van een witte kleur. Het vereist dus een speciale schildertechniek als u witte vlakken in uw schilderijen wilt realiseren. Met de zogenaamde “negatieve techniek” zal het steeds gemakkelijker worden om met een beetje oefening witte gebieden te realiseren door bepaalde vlekken op het witte papier uit te knippen.

De bijzonder voordelige eigenschappen van aquarellen zijn de bijzondere kleurintensiteit en lichtsterkte. Daarnaast waarderen veel kunstenaars het feit dat aquarellen een relatief korte droogtijd hebben. Omdat de benodigde schildertechniek relatief eenvoudig te leren is, is aquarelleren zeer geschikt voor beginners.

Waarschijnlijk heb je de basis toch al geleerd als je op een bepaald moment tijdens je schooldagen met aquarellen hebt geschilderd. Het is echter belangrijk om te weten dat correcties na het aanbrengen van aquarellen bijna onmogelijk zijn. Dit maakt het des te belangrijker dat elke penseelstreek zorgvuldig en op de juiste plaats wordt uitgevoerd.

Aquarellen schilderen: u heeft deze materialen nodig

Als je een aquarellenfoto wilt schilderen, heb je er niet veel materialen voor nodig. Het is echter zinvol om bij de keuze van accessoires gebruik te maken van producten van de hoogst mogelijke kwaliteit. Dit geldt vooral voor de gebruikte borstels. U kunt uzelf veel frustratie besparen en ervoor zorgen dat uw creativiteit ongestoord kan stromen tijdens het schilderproces.

Hoe kiest u de juiste aquarel

In de gespecialiseerde handel voor kunstenaarsbenodigdheden is er nu een bijna onbeheersbare selectie van verschillende aquarellen. Wij adviseren het gebruik van een aquarelverfdoos, waarin de kleuren bij elkaar kunnen worden bewaard en die daarom zeer geschikt is voor een overzichtelijke opslag en gebruik. Bij het schilderen van aquarellen voor beginners kun je voorlopig ook relatief goedkope aquarellen gebruiken, omdat ze meestal een goede kleurdichtheid bieden. Maar als je al wat verder bent in het leren schilderen met waterverf, moet je indien mogelijk ook hoogwaardige aquarellen gebruiken. Alleen met zulke kleuren kunnen uw aquarellen schitteren in echt heldere kleuren met een intense expressiviteit.

Uiteraard is het geheel aan u om te bepalen of u liever met een aquarelbox werkt of liever met kleuren uit een tube. In principe kunt u het kleurenspectrum van uw voorkeurskleuren naar eigen voorkeur kiezen. De kleuren die in de buizen worden aangeboden en de zogenaamde bekerkleuren voor de waterverfdoos worden door de meeste fabrikanten niet alleen in sets aangeboden, maar ook individueel.

In de regel kunnen veel aquarelboxen en verftubes in verschillende kwaliteitsgraden worden gekocht. Analoog aan het schilderen met acrylverf kan een onderscheid worden gemaakt tussen de aangeboden aquarellen, die goedkoper zijn voor beginners en de duurdere kleuren voor gevorderde kunstenaars.

De kunstschilderskleuren die worden aanbevolen voor kunstenaars die al wat verder zijn in hun vak, hebben meestal niet alleen een iets hogere pigmentatie, maar zijn meestal ook verkrijgbaar in een breder kleurenspectrum. Aan de andere kant hebben de beginnerskleuren, die ook vaak door studenten worden gebruikt, een hoger bindmiddelgehalte, omdat het bindmiddel voor de fabrikant goedkoper is dan het betreffende pigmentgehalte.

Als kleuren specifiek worden geadverteerd voor gebruik door beginners of studenten, kunnen ze ook zonder problemen worden gebruikt in het aquarelleren voor beginners. Last but not least zijn deze meestal tegen een veel lagere prijs beschikbaar dan de aquarellen die voor gevorderde studenten worden aangeboden. Maar als je een beginner bent en wat dieper in je zak wilt graven om de juiste kwaliteit kleuren te krijgen, dan is daar niets mis mee. U profiteert direct van de sterkere en duurzamere kleuren. Soms kan het zelfs gebeuren dat de hogere kwaliteit waterverf iets ongecompliceerder en exacter verwerkt kan worden dan de zuivere kleurkwaliteit.

Schmincke Academy Aquarellen – bewezen producten met traditie

Als u de uitspraken van veel ervaren gebruikers wilt geloven, zijn de Schmincke Academy Watercolor Colors waarschijnlijk een van de beste aquarelkleuren die in Duitsland worden geproduceerd. Deze uiterst hoogwaardige verven worden al vele jaren “made in Germany” geproduceerd en hebben in de loop der jaren een onbetwiste status als absoluut topproduct weten te bereiken.

Schmincke - AKADEMIE aquarelverfdoos, basisassortiment 12 x 1/2 wells + blanco voor extra 12 wells, 75 412 097, metalen doos, aquarelverf voor fijne kunstenaars

Uitzicht op Amazon

De uitstekende reputatie van de aquarellen is niet in de laatste plaats gebaseerd op de indrukwekkende kwaliteit van de afwerking en de pigmentatie, evenals de helderheid die uiteindelijk mogelijk is op de schildergrond. In de Schmincke sets worden de halve en hele bekers op speciale rails op hun plaats gebracht. Met dit unieke verkoopargument kunt u twee halve kopjes bewaren in plaats van één hele in uw aquareldoos. Hierdoor kunt u de verfdoos in de loop van de tijd aanpassen aan uw individuele behoeften. Als je sommige kleuren heel vaak gebruikt, moet je een heel kopje in de doos doen. Minder vaak gebruikte kleuren kunnen aan uw persoonlijke selectie worden toegevoegd in de gereduceerde hoeveelheid van een halve kom. Al met al zullen meer verschillende kleuren hun plaats vinden in een enkele aquareldoos. Met de Schmincke Academy Watercolor Colors kunt u uw verfdoos vullen met de best mogelijke kleuren.

In het begin is het misschien een goed idee om een Schmincke verfdoos met een halve beker te gebruiken voor het aquarelleren. Zo heeft u de keuze uit een groot aantal verschillende kleuren. Later, met toenemende ervaring, kunt u de bekers individueel bijvullen volgens uw respectievelijke verfverbruik. Om een meer individuele aanpak mogelijk te maken, biedt Schmincke ook verfdozen aan met een lege balk naast de volle balk. U kunt de lege balk direct vullen met de kleuren die u persoonlijk hebt gekozen en zo uw creatieve voorkeuren bij het kiezen van kleuren uitdrukken.

Omdat de Schmincke Academy aquarellen aan hoge kwaliteitseisen voldoen, ligt hun prijs ook nogal in het hogere segment. Wij zouden echter nog steeds deze in Duitsland geproduceerde aquarelverf kleuren aanbevelen als u al een tijdje aquarellen schildert. U zult er zelf snel achter komen dat u met kleuren van dit kwaliteitsniveau de creatieve en artistieke mogelijkheden van het aquarelleren nog beter kunt benutten.

Waarvoor worden aquarelpotloden gebruikt?

Aquarelpotloden zijn zeer praktisch als u het artistieke resultaat van fijne penseelstreken wilt combineren met de nauwkeurigheid van de penseelstreek en het ambachtelijke comfort van een traditioneel kleurpotlood. Het bijzondere aan aquarelpotloden is dat je er extreem fijne lijnen mee kunt schilderen en zo nog gedetailleerdere accenten in een aquarelverfschilderij kunt aanbrengen. In onze aparte “Instructies voor aquarelpotloden” vindt u vele nuttige tips in een duidelijke en beknopte vorm over het gebruik van aquarelpotloden met behulp van speciale technieken.

ZENACOLOR 72 Professionele aquarelpotloden

• Aquarelkrijt set met super prijs-kwaliteit verhouding
• Relatief zachte leads, zeer goede kleurintensiteit
• Uitstekend mengbaar

Uitzicht op Amazon

Wat zit er achter “Brush Pen” of “Watercolor Brush Pen”?

Als uw aquarelverfbenodigdheden ook penseelstiften bevatten, kan dit een goede aanvulling zijn op uw basisuitrusting. Met een zogenaamde aquarelpenseelpen kunt u de kleuren direct op het betreffende schildersoppervlak aanbrengen met een hoge nauwkeurigheid. Het principe kan het beste worden beschreven alsof een viltstift is uitgerust met een penseel op de punt. Met een penseelpen kunt u heel snel lijnen en speciale kleuraccenten op het papier tekenen. Daarna kunt u de getekende contouren tot op zekere hoogte met water veranderen.

OHUHU Aquarel Penseel Marker Pens Set

• 36 levendige kleuren met gelabeled kleur
• 12-vellen watercolor schilderen Pad inbegrepen
• Zachte & flexibele Borsteltips

Uitzicht op Amazon

Hoe kiest u de juiste penselen voor aquarelleren

Omdat de penselen het belangrijkste gereedschap zijn voor het schilderen van uw aquarellen, moet u bij het schilderen van hoogwaardige aquarellen de hoogst mogelijke kwaliteit penselen gebruiken. Het kiezen van de juiste penselen is niet alleen cruciaal voor de kwaliteit van het eindresultaat, maar ook voor het plezier en de motivatie van het schilderen. De rode marterpenselen hebben zich hiervoor absoluut bewezen, omdat ze door hun fijnheid zeer nauwkeurig kunnen worden geschilderd. Daarnaast kunnen deze hoogwaardige penselen ook veel verf en water opnemen.

Natuurlijk moeten hoogwaardige borstels ook lang meegaan. Maar om dit te garanderen, hebben uw borstels ook de juiste verzorging nodig. Om uw borstels zo schoon mogelijk te houden, moeten ze na elk gebruik eerst snel worden afgespoeld met lauw water. In de regel kan dit leiden tot schuimvorming. Vervolgens worden de borstels opnieuw gespoeld met schoon, helder water, dat niet te heet mag zijn. Voor het drogen worden hoogwaardige borstels ideaal ondersteboven in een beker of glas geplaatst. Dit voorkomt dat de fijne borstelharen breken.

ZENART Aquarel Penselen

--

Uitzicht op Amazon




Aquarel penseel 4-delige imitatie marter

--

Uitzicht op Amazon




Penselen Aquarel, 12 sets miniatuurkwasten

--

Uitzicht op Amazon




Voor het schilderen van professionele aquarellen adviseren wij de volgende basisuitrusting van geschikte penselen:

• met een klein rond penseel kun je kleine details in scène zetten
• een middelmatig rond penseel is geschikt voor het zetten van scherpe lijnen, punten en contouren en voor het tekenen van bredere streken
• met een middelgroot plat penseel kunt u sterke lijnen trekken en gelijkmatige wassingen aanbrengen
• met een wasborstel (soms ook wel platte wasborstel genoemd) kunnen kleurvlakken worden uitgewassen en kunnen correcties worden aangebracht vanwege het hoge absorptievermogen van het penseelhaar

Tips voor de keuze van geschikt aquarelpapier

Het kan een grote invloed hebben op het resultaat van uw aquarellenschilderij, welk papier u gebruikt voor het schilderen van de aquarellen. Omdat dun papier door het watergehalte van de kleuren helaas zeer snel golven maakt, moet je voor aquarellen sterk papier gebruiken. De golven van dun papier kunnen later gedeeltelijk weer worden uitgevlakt, maar ze veroorzaken eerst een plasje kleur en dus een ongelijkmatige kleurintensiteit. Wij adviseren papier met een dikte van minimaal 200 tot 300 gram per vierkante meter als u een aquarel wilt schilderen. Ook zijn er rondom speciaal gelijmde aquarelblokken in speciaalzaken, waarbij de volgende bladen beschermd zijn tegen het per ongeluk aanbrengen van verf. Het voordeel van deze blokken is ook dat het papier niet gemakkelijk kan wegglijden bij het schilderen van veeleisende aquarellen.

CANSON XL Aquarelblok

€ 7,39 (€ 0,25 / stuk)

Uitzicht op Amazon




KUNSTIFY Aquarel papier 300g A4

--

Uitzicht op Amazon




VAESSEN Creative Florence A6

€ 4,22

Uitzicht op Amazon




Als u nieuw bent in het aquarelleren voor beginners, kunt u ook relatief goedkope soorten papier gebruiken met een redelijk aanvaardbare kwaliteit. Het zou zonde zijn als u de duurste papiermerken gebruikt voor uw eerste pogingen. Maar zodra je de eerste ervaringen met aquarellen hebt opgedaan, kan het spannend zijn om te experimenteren met verschillende achtergronden en uiteindelijk met hoogwaardig papier.

Als u van plan bent om een bijzonder tijdrovend kunstwerk te maken, moet u zeker een papier van uitzonderlijke kwaliteit gebruiken voor uw project. Om aan deze speciale categorie te voldoen, moet het gebruikte papier een nettogewicht van ongeveer 300 g/m² hebben, zuurvrij zijn en gemaakt zijn van katoen. Het oppervlak van het gebruikte papier is afhankelijk van de schilderstijl en het motief dat u wilt creëren. Voor bijzonder belangrijke aquarellen moet u geen verfblokken gebruiken, omdat de afzonderlijke vellen soms relatief moeilijk te verwijderen zijn.

U kunt uw techniek voor het schilderen van professionele aquarellen het meest verbeteren door te experimenteren met verschillende verfoppervlakken en praktijkervaring op te doen. Langzaam kunt u een beter en beter gevoel ontwikkelen voor uw individuele schilderstijl en de eisen die deze stelt aan het papier dat u gebruikt. Zo kunt u het perfecte aquarelpapier voor uw aquarellen kopen.

Onze productaanbeveling voor u: het Willingood aquarelpapier

Het Willingood aquarelpapier is een relatief goed papier in studiekwaliteit dat tegen een redelijke prijs beschikbaar is. Zo kost een A3-blok van 30 vel van deze papiersoort met een papierdikte van 300 g/m² in middelgrote korrelgrootte ongeveer 17,50 €.

U kunt dit aquarelpapier krijgen met een ruw of glad oppervlak. De oppervlaktetextuur van deze papierbladen volgt een vaste basisregel: de voorzijde presenteert zich altijd met een middelgrove textuur, die in principe geschikt is voor alle aquareltechnieken. De achterkant van de papieren vellen is daarentegen altijd glad, zodat de beste voorwaarden voor penseelbelettering of handlettering worden gegeven. Het Willingood aquarelpapier is absoluut vrij van chloor en zuren, is koudgeperst en heeft een goede verouderingsbestendigheid. Bovendien bestaat het uit 100% zuiver katoen, is het pH-neutraal en wordt het geproduceerd zonder optische witmakers.

Het Willingood aquarelpapier moet zeker op uw shortlist staan als u op zoek bent naar een papier dat goed geschikt is voor aquarelleren voor beginners met solide producteigenschappen en een relatief lage prijs.

Accessoires en handig gereedschap voor aquarelleren

De voordelen van een kleurenpalet

Op een kleurenpalet kan de geprepareerde aquarel worden gemengd met water. Verschillende kleurschakeringen kunnen echter ook op één kleurenpalet worden gemengd. Het hoeft niet per se een schilderspalet uit de vakhandel te zijn. Als alternatief kunt u ook een keramische tegel, een witte plaat of een kleine plastic plaat gebruiken. Een professioneel kleurenpalet biedt echter het voordeel dat het meestal al is uitgerust met zes of acht depressies voor de vloeiende kleuren. Daarnaast is er meestal ook een vlak gebied voor het mengen van de kleuren. Deze moet groot genoeg zijn voor meerdere kleurmengsels naast elkaar.

Bij het schilderen met olieverf en acrylverf kan een kartonnen strip ook worden gebruikt als vervanging voor een hoogwaardig kleurenpalet. Bij aquarelleren is dit echter enigszins problematisch, omdat de verf op waterbasis snel in het kartonmateriaal kan doordringen. In geval van twijfel moet u dus een paar euro investeren in de aanschaf van een professioneel kleurenpalet om er professioneel mee te kunnen werken.

Creëer fascinerende effecten met een tandenborstel of een natuurlijke spons

Met een beetje creatieve inspiratie kan menig huishoudelijk voorwerp gemakkelijk worden omgevormd tot een creatief hulpmiddel voor het schilderen van effectieve aquarellen. Met een oude tandenborstel kunnen bijvoorbeeld fijne verfspatten op het schildersoppervlak worden aangebracht. Een natuurlijke spons daarentegen kan worden gebruikt om snel en indrukwekkend het gebladerte van struiken en boomtoppen op natuurlijke wijze op het schildersoppervlak op te roepen.

Er moeten meerdere waterglazen beschikbaar zijn op de werkplek

Voor het aquarelleren moeten er altijd meerdere gevulde waterglazen op uw werkplek staan. Een ervan dient als reservoir voor schoon, helder water, dat wordt gebruikt voor het bevochtigen van het schildersoppervlak en voor het mengen van de kleuren. Maar je hebt minstens nog één glas nodig om je verschillende borstels schoon te maken.

Deppenmateriaal: papier en doeken

Het is altijd een goed idee om een zachte katoenen doek in de buurt te hebben, waarmee u overtollige verf of water uit een kwast kunt verwijderen. Keukenhanddoeken van papier hebben ook een indrukwekkend absorptievermogen. Immers, ook grotere hoeveelheden vloeistof kunnen relatief snel en eenvoudig met papieren keukendoeken van een aquarellenschilderij worden gedept als dat nodig is. U kunt keukenpapier of -doek niet alleen gebruiken voor correcties, maar ook voor het creëren van bewuste effecten.

Instructie: Stap voor stap eerst eigen aquarelverf schilderen

De voorbereiding van de benodigde materialen

Allereerst moet u verschillende tinten van de gebruikte kleuren mengen, bijvoorbeeld de gebruikelijke basiskleuren en daarnaast roze. Vergeet niet dat hoe meer je de kleur verdunt met water, hoe doorschijnender en bleker het wordt.

Maar voordat u begint, moet u de consistentie van uw kleuren testen in termen van het uitdunnen en borstelen op het papier dat u gebruikt voor het project. U heeft twee glazen schoon water en een absorberende doek, zoals een keukenrol, nodig om de kwast te reinigen en het schildersoppervlak te bevochtigen.

Bereid het verfoppervlak voor en breng de eerste verflaag aan.

Het schilderen van grote aquarellen zal veel gemakkelijker zijn als je eerst het geplande motief op het aquarelpapier schetst. U moet discreet markeren waar precies bepaalde kleurvlakken en ook uitsparingen moeten worden geplaatst.

Daarna neemt u een plat penseel om het papier zo gelijkmatig mogelijk te bevochtigen met schoon water. De volgende stap is het aanbrengen van de drie hoofdkleuren van de foto op het natte oppervlak met een relatief groot penseel, elk in een zeer vloeibaar mengsel. Deze stap wordt ook wel lavendelverf applicatie genoemd. Het zorgt voor relatief zachte overgangen tussen de afzonderlijke kleuren. Deze eerste laag verf droogt meestal relatief snel.

Meng verschillende kleurschakeringen door overlapping

Als de eerste verflaag gedroogd is, kunnen iets donkerder en meer dekkende verflagen (met een lager watergehalte) direct op de bestaande verfzones op plaatsen worden aangebracht, conform het geplande beeldmotief. U zult merken dat de kleuren bijzonder sterk lijken in die gebieden waar verschillende kleuren over elkaar heen liggen of geconcentreerd zijn in een zeer kleine ruimte.

Theoretisch kun je deze stap zo vaak herhalen als je wilt, bijvoorbeeld om gedetailleerde bloemblaadjes te schilderen. U krijgt bijzonder zachte overgangen als u de nieuwe verf aanbrengt terwijl de eerder aangebrachte verf nog licht vochtig is. Maar u kunt de verf ook tussendoor laten drogen om scherpe randen tussen de afzonderlijke verfzones te krijgen.

Accentueer aquarellen met extra contouren en kleureffecten

Om een aquarelverfschilderij compleet te maken kan het kleurpigment met een beetje water worden verwijderd. U kunt de overtollige verf gewoon met een absorberend papieren keukenhanddoekje deppen. Wanneer het papier voldoende is gedroogd, kunt u met de juiste hulpmiddelen doelbewust lijnen in het motief aanbrengen en met behulp van bladranden of bloemenharten speciale kleuraccenten aanbrengen die zich onderscheiden van het totaalbeeld.

De verschillende technieken van aquarelleren

We willen u hier graag kennis laten maken met de twee belangrijkste schildertechnieken die gebruikt worden bij het schilderen van professionele aquarellen: Deze staan bekend als wassen en beglazing. In zekere zin zijn beide technieken evenzeer gericht op het gebruik van de bijzondere eigenschappen van water voor creatieve beeldcreatie. De aquareltechniek wordt wassen genoemd, waarbij de kleuren ondanks de relatief korte droogtijd “nat in nat” worden aangebracht. In de zogenaamde glacis daarentegen wordt de volgende verflaag pas aangebracht als de vorige laag al relatief goed is gedroogd. Een derde mogelijke schildertechniek voor het aquarelleren zou granulatie zijn, maar die willen we later introduceren.

Zo werkt het glazuur in de aquarellering

Zoals reeds beschreven is het noodzakelijk om te wachten tot er een laagje verf op het te schilderen oppervlak is opgedroogd. In de meeste gevallen is dat toch al na enkele minuten het geval. Met een enkele laag verf is het mogelijk om stralende kleuren te creëren. Echter, door middel van glazuur voeg je een andere laag verf toe aan je schilderij en daarmee ook een andere ontwerpdimensie. Vooral verschillende lichte en donkere kleurgradaties kunnen met deze techniek zeer effectief worden gecreëerd. Maar je moet er wel voor zorgen dat je de extra kleurlaag zo snel mogelijk aanbrengt bij het glazuren. Anders kan het gebeuren dat de onderste verflaag weer afbladdert door het vocht van de nieuwe verflaag. Beglazing is een van de basis- en vormtechnieken van alle aquarellen.

De techniek van het wassen

Terwijl bij het glazuren de respectievelijke droogtijd moet worden gewacht, wordt deze actief gebruikt voor het verder schilderen bij het wassen. Zodra een met water verdunde laag aquarelverf op het papier is aangebracht, begint een droogtijd van meestal slechts enkele minuten. Maar terwijl de verf nog nat is, kun je gewoon in de nog natte verf op het schildersoppervlak schilderen met behulp van de techniek van het wassen. Het bijzondere gevoel en doel hiervan is dat de verschillende verftoepassingen zich kunnen mengen en in elkaar overlopen. Het mengen van de verschillende kleuren vindt gelijkmatiger plaats naarmate de kleuren meer vloeibaar zijn bij het aanbrengen. Maar het is ook essentieel dat je altijd binnen de eerder geschilderde en dus al bevochtigde papierruimte met de tweede verflaag blijft. Deze schildertechniek wordt gebruikt om gebieden en structuren van vloeiende in elkaar grijpende kleuren te creëren. De vloeirichting van de nog natte verf kan tijdens het wassen niet alleen met een borstel, maar ook met creatief gebruikt gereedschap zoals een gatenblazer of een rietje worden beïnvloed.

Wassen kan ook worden gebruikt als schildertechniek voor aquarellen, om zo een kleurverloop van dekkend naar transparant in één en dezelfde tint te bereiken. De zogenaamde gradiënttechniek is echter nogal veeleisend en vereist enige oefening. Het geselecteerde gebied wordt met water bevochtigd voordat er aan één kant wat aquarelverf wordt aangebracht. Vervolgens wordt de verf met een waaierborstel van de ene naar de andere kant over het bevochtigde oppervlak van het schilderij getekend. Als er overtollige verf wordt geproduceerd, kan deze gemakkelijk worden geabsorbeerd met een stuk keukenpapier.

Speciale techniek van aquarelleren: de zogenaamde granulatie

De verftechniek van de zogenaamde granulatie is een speciale techniek van aquarelleren, die alleen wordt gebruikt om zeer specifieke effecten en accentueringen te bereiken. Het bijzondere aan deze schildertechniek is dat de oppervlaktestructuur van het gebruikte papier wordt gebruikt voor kleurontwerp. De kleur mag tijdens het granuleren niet doordringen in de depressies van het gestructureerde papieroppervlak. Hierdoor blijven alle depressies tijdens het granuleren zo kleurloos mogelijk, terwijl de verhoogde delen van het papieroppervlak met kleur worden geschilderd.

Het optische effect van granulatie is bijzonder aantrekkelijk wanneer het wordt gebruikt om wanden te accentueren. Je gebruikt dus de structuur van het papier om het esthetische uiterlijk van de muur te benadrukken. Maar granulatie is ook geschikt voor het ontwerpen van wateroppervlakken met getinte lichtreflecties.

Als basisvoorwaarde voor een succesvolle granulatie moet u papier gebruiken waarvan het oppervlak voldoende gestructureerd is. Om te granuleren, laat je een rond penseel met verf weken en teken je het heel plat over het papier. Zorg ervoor dat je heel weinig druk uitoefent. Met een beetje oefening moet je in staat zijn om de diepere delen van het papieroppervlak wit te houden, terwijl de hogere delen doordrenkt zijn met verf.

Uitdaging voor creatieve geesten: nat in nat schilderen

Waarschijnlijk is de meest gebruikte techniek voor het aquarelleren de nat-in-nat schilderen. De beheersing van het kleurverloop is een zeer grote uitdaging, omdat de kleuren op onbedoelde wijze snel tegen elkaar aan kunnen lopen. Maar het is precies deze creatieve onbeheersbaarheid die het schilderen van aquarellen zo’n interessante en creatieve activiteit maakt.

Spontaan ontwikkelen van kleurverlopen stimuleert de creatieve verbeelding van veel kunstenaars op een prettige manier. Met een beetje oefening kun je ongeplande vormen opnemen en ze als geaccentueerde waarneembare beeldelementen uit de totale structuur van kleuren en vormen werken. Met alle pluspunten op het gebied van aquarelleren leer je ook hoe je het kleurverloop op een zo voorspelbaar mogelijke manier kunt beïnvloeden en beheersen. De weg naar deze beheersing van de aquareltechniek is echter lang en rotsachtig.

Als u aquarellen wilt schilderen volgens de nat-in-nat methode, moet u het daarvoor bestemde oppervlak eerst bevochtigen met een borstel of een spons. Maar het oppervlak mag niet te nat worden, dus er mogen geen plassen water zijn. Het is volstrekt voldoende als het oppervlak overal zo nat is dat het in het licht schijnt. Als je toch te veel water krijgt, kun je het overtollige water gewoon met een stukje keukenpapier deppen.

Hoeveel de kleuren lopen, hangt niet in de laatste plaats af van hoe lang u met de kleurtoepassing in elk geval wacht. Bovendien, hoe natter het papier, hoe meer de inkt loopt. U kunt de richting van de inktstroom tot op zekere hoogte beïnvloeden door het papier onder bepaalde hoeken en in bepaalde richtingen heen en weer te kantelen. U kunt uw inkten verdunnen met water of ze direct uit de buis of kom halen in hun oorspronkelijke staat. Verdunde kleuren hebben een natuurlijk zachter en minder intensief effect dan onverdunde kleuren. Met een groot penseel worden de kleuren gedept of op het bevochtigde oppervlak uitgespreid. Er is echter ook de mogelijkheid om de kleuren in een kleine kom te mengen en ze vervolgens rechtstreeks op het aquarelpapier te gieten. Het is heel interessant om te zien welke vreemde en relatief onvoorspelbare vormen kunnen ontstaan wanneer verschillende kleuren in elkaar overlopen. De kleuren lopen zeer vloeiend en ongestructureerd in elkaar over, vooral als het oppervlak al eerder zeer sterk is bevochtigd.

Een andere ontwerpmethode is om een laagje natte verf op droog papier toe te voegen en er extra kleur in te laten vloeien als kleurcontrast. Bij deze methode moet je er echter rekening mee houden dat sommige pigmenten een zekere fysieke dominantie hebben en daarom soms verrassend sterk andere kleuren kunnen verdringen. Door de toenemende ervaring in de praktijk van het aquarelleren kunt u vooraf inschatten hoe de kleuren die u gebruikt zich tot elkaar verhouden.

Om deze techniek in het aquarelleren voor beginners te oefenen, laat je de verf gewoon op een ontspannen manier op verschillende natte oppervlakken uitvloeien. Op deze manier zul je meestal snel een goed gevoel ontwikkelen voor hoe zwak of sterk je het papier moet bevochtigen voor bepaalde effecten.

Maak een schoon vel aquarelpapier klaar en bevochtig het licht. Dan moet je het ongeveer een halve minuut laten drogen. Vervolgens kunt u een paar druppels van uw verf direct in het natte oppervlak laten druppelen en enkele lijnen met een penseel schilderen. Let nu goed op hoe de verf op je vel loopt en in bepaalde richtingen vloeit. Tijdens het experimenteren kunt u nu de tijdspanne waarin u de verf op het natte papier aanbrengt, variëren. Zo vindt u geleidelijk aan de beste methode voor uw werkwijze met een steeds grotere voorspelbaarheid.

Ontwerp aquarellen met de spot-techniek

Als u een aquarel wilt schilderen die natuurlandschappen met bomen of struiken weergeeft, moet u zich zeker vertrouwd maken met de juiste procedure voor de zogenaamde deppentechniek. Hiervoor moet je eerst wat lichtgroene kleur op je kleurenpalet mengen.

Het is beter om wat meer verf en relatief weinig water te gebruiken om een relatief stroperig kleurenmengsel te verkrijgen. Neem nu een droge spons, een natuurlijke spons met een vrij grove poriënstructuur is hiervoor bijzonder geschikt. Hiermee deponeer je eerst in de verf en daarna met grote gevoeligheid op het eerder geprepareerde aquarelpapier.

Op deze manier kunt u snel en eenvoudig de typische structuren van realistisch ogende boomtoppen creëren. Nadat je de lichtgroene kleur op je aquarel hebt gedept, gebruik je de droogtijd om de lichtgroene kleur op het palet te veranderen in een donkerder groene kleur door het toevoegen van een blauwe kleur. Vervolgens pak je deze kleur op met je spons en deponeer je het op sommige plaatsen in de door jou ontworpen boomtoppen op het papier.

U kunt deze kleurgradatie zo vaak herhalen als u wilt. Geleidelijk aan ontstaat een boomstructuur die door de verschillende helderheidsniveaus bijzonder levendig en realistisch is als middel om schaduwrijke gebieden en door licht verlichte gebieden af te beelden. Met elke extra kleurgradatie kan uw boom visueel meer diepte op papier krijgen.

Pas als de boomtoppen zelf klaar zijn, worden de takken en stammen in hun structuren geschilderd. Dit kun je vooral dicht bij de natuur bereiken als je de boomstam niet helemaal doorlopend schildert zoals op een kinderfoto. Een boomstam is immers zelden volledig zichtbaar in de natuur, maar is eerder gedeeltelijk bedekt met takken met bladgroen. Om de beste manier te vinden is een wandeling in de natuur of in de tuin aan te bevelen. Als u de bomen in de natuur van dichtbij bekijkt met het juiste bewustzijn van hun structuur, zal de rangschikking van de stam, de takken en de schaduwplekken voor u veel gemakkelijker zijn bij het schilderen in waterverf. Natuurlijk geldt het ding over de verborgen stamdelen alleen voor bomen met zomers gebladerte. Als u daarentegen wintermotieven wilt leren schilderen, kunnen alle delen van de stam, takken en twijgen zichtbaar zijn.

Als alternatief voor een natuurlijke spons kunt u ook een relatief harde borstel gebruiken om de deppentechniek uit te proberen. De haren van deze borstel zijn misschien toch al behoorlijk versleten en passen niet zo strak in elkaar. Zorg er in ieder geval voor dat de verf voor de deppentechniek zo dik mogelijk wordt gemengd met slechts een klein beetje water of dat de verf überhaupt in zuivere vorm wordt gebruikt.

De ingenieuze effecten van de negatieve techniek

Achter het concept van de zogenaamde negatieve techniek gaat de procedure schuil om bepaalde delen van het basiswitte aquarelpapier vrij te laten als heldere beeldvlakken. Meestal wordt dit zo gedaan dat de lichte zones dienen als contouren voor een object dat met potlood is getekend of zelfs gewoonweg is ingebeeld. De meeste aquarelkunstenaars maken eerst een kleurvlak met de techniek nat op nat in relatief delicate kleuren.

Wanneer dit droog is, kan een geselecteerd motief apart worden uitgelicht met de techniek ‘nat op droog’. Het wordt negatieve techniek genoemd als een object als lichter wordt ervaren omdat de kleurvlakken rond het object in donkerdere tinten zijn ontworpen. Soms gebeurt het bij het schilderen van aquarellen heel toevallig dat er negatieve objecten ontstaan die een buitengewoon optisch effect hebben. Naarmate je vaardigheid in aquarelleren toeneemt, kun je ook meerdere negatieve lagen over elkaar heen leggen, waardoor een visueel effect ontstaat in de richting van een 3D-effect. Maar omdat je altijd “andersom” moet denken, vereist de techniek enige vaardigheid en oefening van een aquarellist.

Ontwerp aquarellen met de wash-out techniek

Als u de zogenaamde wash-out techniek wilt gebruiken voor uw eigen aquarellen, creëert u eerst een oppervlak in een kleur naar keuze. Vervolgens neem je een droog en schoon penseel om de verf op sommige plaatsen van het papier te halen. Als de verf nu nog erg nat is, zal deze waarschijnlijk soms uit de aangrenzende gebieden van het beeld lopen in de gebieden waar je aan het werken bent. Vervolgens moet je het proces van het optillen van de verf met de kwast een paar keer herhalen.

U kunt de verf ook eerst op het papier laten drogen en dan pas weer uitwassen. Deze procedure vereist echter veel meer vaardigheid dan het verwijderen van de nog natte verf. U heeft een nat penseel nodig waarmee de verf op de gewenste plaatsen wordt losgemaakt. Terwijl sommige soorten aquarelpapier, zoals koudgeperst en vrij fijnkorrelig papier, zeer geschikt zijn voor de uitwastechniek, is de toepassing ervan op andere soorten papier (bijvoorbeeld die met een satijnen afwerking of handgeschept papier zonder oppervlaktemaat) bijna onmogelijk.

In ieder geval dient u zich ervan bewust te zijn dat de oorspronkelijke witte kleur van het gebruikte papier slechts bij benadering kan worden hersteld door de inkt te verwijderen met de wash-out techniek en nooit in de oorspronkelijke helderheid. Bovendien kunnen sommige pigmenten beter worden verwijderd en sommige slechter, dat moet je zelf uitzoeken door middel van je eigen experimenten.

Maak driedimensionale objecten op uw schilderijoppervlak met structuurpasta

Structure Paste is een perfect geschikt hulpmiddel als u uw aquarellen wilt voorzien van bijzonder effectieve, driedimensionale structuurverhogingen. Meestal is structuurpasta in de handel verkrijgbaar in de twee soorten grove en fijne korrels. Relatief gladde structuren zoals plastisch gevormde bloemblaadjes kunnen gemakkelijk worden gecreëerd uit fijne korrels. De grove korrel is ideaal voor de weergave van strandscènes.

Maar je kunt het ook gebruiken om de door jou geschilderde boomschors veel realistischer te maken. De toepassing is relatief ongecompliceerd: De structuurpasta breng je eenvoudigweg met een geschikte kunstenaarsspatel aan op de gekozen plek op het aquarelpapier of doek.

Dan moet je het eerst laten drogen. In sommige gevallen kan het driedimensionale uiterlijk echter verder worden verbeterd door materialen zoals kleine schelpen of zandkorrels in het oppervlak van de structuurpasta te strooien voordat het droogt. Kleine glasparels in bijpassende kleuren zijn ook zeer geschikt voor dit doel.

Zodra de structuurpasta volledig droog is, kan deze worden overschilderd met aquarelverf. Bij een relatief dikke applicatie kan het drogen een hele nacht duren. Een moeilijkheid bij het schilderen van de structuurpasta is dat de verf die erop zit niet perfect houdt en gedeeltelijk kan worden verwijderd door het gewoon met natte handen aan te raken. Daarom moet u uw afgewerkte aquarel afdekken met een zogenaamde aquarelverf fixeerspray, vooral bij gebruik van structuurpasta. Ook het inlijsten van aquarellen met structuurpasta achter glas is nogal problematisch. Daarom is aquarelpapier niet noodzakelijkerwijs geschikt als schildergrond voor afbeeldingen met een verhouding van structuurpasta. In plaats daarvan raden we aan om een doek te prepareren met een speciale aqua-primer. Maar u kunt ook aquaboards of houten pallets gebruiken voor uw aquarellen met structuurpasta. Een andere mogelijkheid zou zijn om het aquarelpapier dat je gebruikt op een doek op te hangen. Dit wordt ook wel lamineren genoemd. Aquarellen die niet achter glas worden bewaard, moeten echter altijd worden behandeld met een fixeermiddel om hun kleuren duurzaam te beschermen.

Snel en effectief: de spuittechniek

Voor de spuittechniek moet u grotere hoeveelheden van een verf naar keuze mengen met een relatief hoog watergehalte. Dan neem je een oude tandenborstel en dip deze in deze kleur. Door met de duim over de haren te strijken, laat je de verf op het papier spatten. In plaats van een oude tandenborstel kunt u ook een relatief dikke borstel gebruiken. Als u niet wilt dat uw duim in contact komt met de verf, kunt u ook een penseel in verf laten weken en vervolgens met uw vingers op het handvat tikken. Deze laatste techniek produceert iets meer ongelijke en grovere verfspatten, maar deze zijn in ieder geval visueel zeer effectief.

Het hangt nogal af van de consistentie van de verf die je gebruikt, hoe precies de verfspatten op het schildersoppervlak eruit zien. Het gebruik van bepaalde borstelharen, andere borstels of een tandenborstel heeft ook invloed op de grootte en de vorm van de spatten. U moet vooral voorzichtig zijn bij het kiezen van de kleuren als u de verfspatten wilt aanbrengen op een gedeelte van de foto dat al gekleurd is. Om de spatten van de achtergrond te kunnen onderscheiden, moet de kleur ervan donkerder zijn dan de omringende kleur of op zijn minst ondoorzichtig.

De hondsdolle variant: aquarellenfoto’s met scratch-out-techniek

Voor de toepassing van de zogenaamde scratch-out techniek heeft u puntige of scherpe voorwerpen als hulpmiddel nodig. Deze worden gebruikt om bepaalde details in de afgewerkte geschilderde en gedroogde aquarellen in te voegen. Met scheermessen of scalpels kunnen bijvoorbeeld de contouren van de takken tot een kleurrijk eindproduct worden gesneden. Maar bij deze techniek moet men altijd heel voorzichtig zijn, want bij te veel druk kunnen sommige delen van het beeld worden doorgesneden of kunnen kleine papierresten worden uitgescheurd. Bij de krastechniek wordt altijd pas begonnen met krassen nadat het schilderij zelf al geschilderd en gedroogd is. Eenmaal bekrast, is het niet mogelijk om de gebieden normaal te glazuren zonder onaantrekkelijke effecten te creëren.

Creëer speciale kleurstructuren met zout

Bij het ontwerpen van een structuur met zout wordt een bepaalde zone eerst nat in nat geschilderd. U kunt hiervoor een of meer verschillende kleuren gebruiken. Vervolgens strooit u grof zeezout of fijn steenzout op een deel van dit geschilderde oppervlak en wacht u enkele minuten. De rest van het gebied, waar de verf al een beetje is gedroogd, is nu ook bedekt met zout. Dan laat je het beeld goed drogen. Wanneer het papier eindelijk volledig droog is, kunnen de zoutkorrels voorzichtig met de hand of gewoon met een borstel worden verwijderd.

Speciale kleurstructuren zijn hier duidelijk te zien. Deze verschillen afhankelijk van het feit of het papier op een bepaald moment bij het aanbrengen van het zout natter was dan op andere punten. Het effect is gebaseerd op het feit dat zout vocht kan binden en dus ook het in de inkt gebonden water kan aantrekken. Rond elke afzonderlijke zoutkorrel ontwikkelen zich dan ook interessant rafelige kleurstructuren, waarvan de grootte afhangt van de vochtigheidsgraad van het papier en de grootte van de gebruikte zoutkorrels. Als u met het zout werkt op een relatief droog verfoppervlak, zullen kleine structuren de neiging hebben om zich te vormen door het lagere watergehalte.

Schilderen van indrukwekkende landschappen als aquarellen

Met aquarelleren kun je absoluut indrukwekkende landschappen creëren. Het kan echter zeer nuttig zijn als u eerst een schets van uw geplande landschap maakt. Zo kunt u op creatieve wijze het plan van uw beeldcompositie ontwikkelen en, indien nodig, wissen en eventuele fouten corrigeren. Het aquarelpapier met zijn ruwe oppervlaktestructuur is echter niet erg geschikt voor het maken van een potloodschets. Bovendien zouden er later misschien lelijke sporen van de schets op zichtbaar blijven. Daarom is het beter om de schets eerst op een apart vel normaal tekenpapier te maken. Wanneer u eindelijk tevreden bent met uw schets, kunt u met behulp van een raster de basisstructuur van de schets op uw aquarelpapier traceren.

Veelgestelde vragen en antwoorden over aquarelleren

Hoe heeft de aquarelverf zich als kunstvorm op zich ontwikkeld?

Volgens historisch onderzoek gaat het aquarelleren terug op schilders als Albrecht Dürer, die rond 1500 voor het eerst experimenteerde met dit soort schildertechnieken. In die tijd waren aquarellen echter in eerste instantie alleen de eenvoudigere en snellere ontwerpen, op basis waarvan dan belangrijke olieverfschilderijen moesten worden gemaakt. In de 18de eeuw nam de erkenning voor de aquarellenbouw aanzienlijk toe en belangrijke kunstenaars als Emil Nolde, Christian Modersohn, William Turner en Paul Cézanne creëerden belangrijke kunstwerken met de aquareltechniek. Sinds die tijd is aquarelleren een integraal onderdeel van de kunstwereld.

Hoe kun je leren aquarelleren?

Meer dan bij sommige andere schildertechnieken is het voor aquarellen belangrijk om een relatief goed oog te hebben voor vormen en verhoudingen. Daarom kan het geen kwaad om wat oefening in tekenen te krijgen voordat je begint. Vergelijkbaar met veel andere schildertechnieken geldt ook voor het aquarelleren dat deze kunstvorm alleen met een zekere mate van discipline en geduld kan worden geperfectioneerd.

Hoe meer u oefent, hoe sneller u uw eigen stijl van aquarelleren ontwikkelt en hoe meer u geniet van een aanzienlijke vooruitgang. Op het internet vindt u niet alleen diverse leerboeken over aquarelleren voor beginners, maar ook diverse online cursussen en e-boeken, die zeer nuttig kunnen zijn voor zowel de toegang tot deze hobby, als voor de verdere opleiding van gevorderde leerlingen.

Welke aquarellen moeten worden gebruikt voor het aquarelleren van beginners?

Als u het aquarelleren eerst wilt uitproberen, kunt u ook goedkope aquarellen gebruiken. Deze zijn meestal voldoende voor het begin, omdat ze meestal toch een goede kleurdichtheid bieden. Als u echter al uw eerste successen heeft geboekt in het aquarelleren voor beginners en enige ervaring hebt opgedaan, kan de investering in aquarellen van hogere kwaliteit de moeite waard zijn. Deze geven uw kunstwerken een bijzondere uitstraling en kunnen de esthetische expressie van de motieven aanzienlijk verbeteren.

acrylgiessen

Achter acrylgiessen.com zitten Martina en Thomas Faessler, een creatief stel uit Zürich, Zwitserland. Beiden zijn al geruime tijd kunstenaar: Martina ontdekte haar creatieve inslag als kind en is altijd gepassioneerd geweest door schilderen en illustreren. Tegenwoordig werkt ze als grafisch ontwerper en speelt kunst nog steeds een grote rol in haar vrije tijd. Voordat hij schilderde, was Thomas jarenlang actief als beeldhouwer/kunstdraaier en maakte met behulp van een draaibank edele sculpturen en holle vaten van naaldhout.

De twee kwamen bij toeval bij Fluid Art terecht toen het ging om het verfijnen van een van Thomas’ beelden met vloeibare acrylverf. Toen ze eenmaal Acrylgieten hadden geprobeerd, konden ze er beiden niet meer vanaf blijven en door talloze gietingen hebben ze geleidelijk een diepgaande kennis verworven van de Acrylgiettechniek.

Naast de oorspronkelijke vloeibare schildertechnieken werden ook andere belangrijke creatieve onderwerpen toegevoegd, zoals kleurentheorie en het maken van tekentutorials.

Meer over acrylgiessen vind je op onze pagina “over ons“.